Hoe het ‘Internet of Bodies’ de essentie van menselijke verbinding herdefinieert

• Samenvatting
• Het overbruggen van de digitale/biologische kloof
• Verander je lichaam in een toegangspoort tot het internet
• Een netwerk in het menselijk lichaam
• Apparaten bedienen met je gedachten
• Een hersenimplantaat voor het besturen van je gedachten
• Zeg maar dag tegen je geld 
• Een nieuwe implantaat laat je betalen met de zwaai van je hand
• De onzichtbare interface
• Geleerde lessen

Samenvatting

Stel je eens voor dat je op een dag betaalt voor je koffie door met je vinger op de kassa te tikken, of je stuurt je digitale visitekaartje naar een potentiële klant met een stevige handdruk. Wanneer je denkt aan het verhogen van de temperatuur en dit ervoor zorgt dat je huis automatisch reageert, zodat alles lekker warm en knus is tegen de tijd dat je thuiskomt. Dit is geen wishful thinking: het is de toekomst en die nadert sneller dan je misschien denkt.

• Elektro-quasistatische signalen kunnen ons lichaam veranderen in geleiders voor gegevensoverdracht en ons in staat stellen apparaten te bedienen met onze gedachten en gebaren.
• Onderhuidse RFID-chipimplantaten zijn al op de markt verkrijgbaar en kunnen worden gebruikt voor contactloze betalingen en het overbrengen van medische informatie.
• “Er is geen ontkomen aan: mensen worden steeds vaker versterkt door machines”, aldus Shreyas Sen, universitair hoofddocent elektrotechniek en computertechniek aan de Purdue University.
• 51% van de mensen staat open voor het krijgen van een chipimplantaat, volgens een peiling uit 2021 onder 4.000 burgers in de EU en het VK.
• “Waar trekken we de grens als het gaat om privacy en veiligheid?” vraagt Theodora Lau, auteur en oprichter van Unconventional Ventures.

We betreden een tijdperk waarin een handdruk meer kan overbrengen dan alleen goodwill: het zou ons in staat kunnen stellen onze digitale identiteiten uit te wisselen. Een knikje zou een commando kunnen zijn en je blik een wachtwoord. Maar hoe ver zijn we bereid te gaan in het versmelten van ons fysieke zelf met het digitale universum – en op welk punt wegen de kosten voor onze privacy en autonomie zwaarder dan de voordelen van een dergelijke integratie?

Het overbruggen van de digitale/biologische kloof

De smartphone is al decennialang onze trouwe vriend, waarin elke denkbare taak in zijn kleine behuizing wordt gepropt. Draagbare apparaten zoals smartwatches beginnen de dominantie van de smartphone te ondermijnen door ons stukjes informatie en controle te bieden zonder dat we een apparaat uit onze zak hoeven te halen. Maar ook zij zijn afhankelijk van schermen – waar je naar moet kijken en die je moet aanraken.

In de niet zo verre toekomst zou het concept van een ‘apparaat’ overbodig kunnen worden. Waarom? Omdat ons eigen lichaam wellicht het ultieme hulpmiddel wordt voor interactie met de wereld om ons heen. Dit is de belofte van een opkomend concept dat bekendstaat als het Internet of Bodies (IoB), waarbij je huid, je bewegingen en zelfs je gedachten de interfaces worden die je verbinden met de digitale wereld.

We betreden een tijdperk waarin een handdruk meer kan overbrengen dan alleen goodwill – het zou digitale identiteiten kunnen uitwisselen. Een knikje zou een commando kunnen zijn en je blik een wachtwoord. Bio-geïntegreerde technologie kan het mogelijk maken om via intuïtieve acties in contact te komen met een groot aantal systemen en apparaten, waardoor onze interacties met technologie vloeiender verlopen dan ooit tevoren. In dit artikel gaan we dieper in op het IoB-concept en onderzoeken we wat het betekent om verbonden te zijn in een wereld waar technologie een verlengstuk van onszelf wordt.

“Op dit moment is onze toegangspoort tot het internet die zeer opwindende doos in onze handen. We beseffen dat we een aanzienlijk deel van onze waaktijd met het hoofd naar beneden kijken. Als dat niet de toekomst is die we willen, dan moet de technologie evolueren.”.

Professor Shreyas Sen, universitair hoofddocent elektrotechniek en computertechniek, Purdue University

Verander je lichaam in een toegangspoort tot het internet

De manier waarop we omgaan met technologie is in de loop der jaren aanzienlijk veranderd, waarbij schermen en toetsenborden geleidelijk plaats hebben gemaakt voor gebaren- en stemcommando’s.

Tot voor kort waren onze interacties met technologie beperkt tot traditionele interfaces zoals schermen en toetsenborden. Dergelijke interfaces zijn zo diep verankerd in ons dagelijks leven dat het moeilijk is om ons een wereld zonder voor te stellen. Ze hebben de manier waarop we werken, communiceren en ontspannen volledig veranderd, maar ze hebben ook hun beperkingen. Schermen kunnen onze ogen belasten, toetsenborden kunnen leiden tot arm-, nek- en schouderblessures en zijn beide onhandig te gebruiken onderweg.

De opkomst van draagbare technologie en het Internet of Things (IoT) markeerde een aanzienlijke verbetering in de manier waarop we omgaan met technologie. Ze stellen ons in staat om met eenvoudige gebaren of stemcommando’s toegang te krijgen tot informatie en onze omgeving te bedienen. Hoewel apparaten zoals smartwatches, fitnesstrackers en augmented reality-brillen ongetwijfeld een handigere en handsfree manier bieden om verbonden te blijven, maken ze nog steeds gebruik van traditionele draadloze communicatiemethoden, zoals Bluetooth of wifi, die onderhevig kunnen zijn aan storingen en een beperkt bereik hebben. Enkele van de meest geavanceerde oplossingen die vandaag de dag beschikbaar zijn, gaan een stap verder door ons lichaam zelf om te vormen tot een geleider voor connectiviteit tussen apparaten.

Een netwerk in het menselijk lichaam

Onderzoekers van de Purdue University hebben een nieuwe technologie ontwikkeld die het menselijk lichaam verandert in een geleider voor gegevensoverdracht.

Bij de Purdue University is een enorme sprong voorwaarts gaande op het gebied van interconnectiviteit tussen lichaam en apparaat. Professor Shreyas Sen en zijn team werken aan een innovatief concept genaamd ‘Wi-R-technologie’, dat tot doel heeft gegevensoverdracht mogelijk te maken via het menselijk lichaam zelf. De onderzoekers hopen dat hun nieuwe technologie ooit apparaten zoals smartphones, laptops en zelfs medische implantaten zoals pacemakers en insulinepompen in staat zal stellen naadloos met elkaar te communiceren via de drager.

Dit ‘lichaamsinternet’ maakt gebruik van elektro-quasi statische signalen, die binnen een lagere frequentieband vallen dan de radiogolven die worden gebruikt door technologieën zoals Bluetooth. Naast het faciliteren van snellere gegevensoverdracht, zorgt dit ook voor privacy en veiligheid, aangezien de signalen volledig binnen het lichaam van de gebruiker blijven. “Op dit moment is onze toegangspoort tot het internet die zeer opwindende doos in onze handen. We zien onszelf een aanzienlijk deel van onze waaktijd met het hoofd naar beneden kijken. Als dat niet de toekomst is die we willen, dan moet de technologie evolueren”, zegt Sen, universitair hoofddocent elektrotechniek en computertechniek aan de Purdue University. “In plaats daarvan zou de smartphone gedemonteerd en op geschikte locaties om je heen verdeeld kunnen worden, zodat hij onzichtbaar wordt voor het oog”.

Op de CES-technologiebeurs van 2023 demonstreerde het team van Sen hoe Wi-R-technologie werkt door muziek te streamen van een smartphone naar een luidspreker door simpelweg de luidspreker aan te raken, waarbij het lichaam als medium voor gegevensoverdracht dient. De implicaties van deze ontdekking zijn diepgaand en beloven de manier waarop we omgaan met onze gadgets te vereenvoudigen, waardoor de noodzaak om op een scherm te tikken of een spraakopdracht te geven om een apparaat iets te laten doen, komt te vervallen. In plaats daarvan zouden instructies kunnen worden doorgegeven via eenvoudig huidcontact of, verder vooruitkijkend, misschien zelfs door gedachten.

Apparaten bedienen met je gedachten

Hoewel het idee om apparaten met onze gedachten te bedienen tot nu toe beperkt was tot sciencefiction, kunnen technologische vooruitgangen het binnenkort tot werkelijkheid maken.

Het vooruitzicht van een vloeiende interface tussen onze gedachten en technologie heeft ons lange tijd gefascineerd. Het idee om apparaten met onze gedachten te besturen is zelfs zo gebruikelijk in de genre fictie dat het als een cliché wordt beschouwd. Snelle vooruitgang  in de technologie brengt ons verrassend dicht bij het verwezenlijken van deze idealistische droom.

Er zijn echter nog aanzienlijke uitdagingen die we moeten overwinnen voordat we de grenzen tussen geest en machine echt kunnen vervagen. Het menselijk brein is een ongelooflijk complex orgaan en de innerlijke werking ervan blijft in veel opzichten een raadsel voor ons, waardoor we de functies ervan niet kunnen vertalen naar een digitaal formaat. Toch suggereren het snelle tempo van innovatie en de groeiende belangstelling voor dit onderzoeksgebied dat we misschien dichter dan ooit bij de realisatie van deze droom zijn.

Een hersenimplantaat voor het besturen van je gedachten

Onderzoekers hebben een herseninplantaat ontwikkeld dat ons in de toekomst mogelijk in staat stelt apparaten met onze gedachten te besturen.

Voortbouwend op hun eerdere werk met Wi-R-technologie, werkt het team van Sen aan een andere uitvinding die ons mogelijk binnen een paar decennia in staat zou kunnen stellen technologie te bedienen met alleen de kracht van onze hersenen. In een artikel uit 2023 gepubliceerd in Nature Electronics, beschrijft het team een hersenimplantaat dat gebruikmaakt van dezelfde elektro-quasi statische signalen als Wi-R-technologie om communicatie in de menselijke hersenen mogelijk te maken.

“De populariteit van het IoB groeit, omdat deze technologieën ons niet alleen gezonder kunnen maken, maar ons ook bekwamer, efficiënter, productiever en ons leven gemakkelijker kunnen maken.”

Mary Lee, senior wiskundige, AI-denktank Rand

Door deze implantaten op verschillende sleutelposities rond de hersenen te plaatsen, zouden we op een dag apparaten kunnen bedienen door simpelweg te denken aan de gewenste actie – geen fysieke interactie vereist. We zouden bijvoorbeeld de koffiemachine kunnen starten of een vriend kunnen bellen door onze gedachten via het implantaat naar het specifieke apparaat te sturen. In tegenstelling tot bestaande methoden die afhankelijk zijn van een uitgebreid netwerk van draden en elektroden om verbinding te maken met de hersenen, is de aanpak van Sen erop gericht om de inherente geleidbaarheid van de hersenen te benutten om communicatie te vergemakkelijken. Dit zou niet alleen de noodzaak van invasieve bedrading verminderen, maar belooft ook de snelheid van gegevensoverdracht met meer dan honderd keer te verhogen in vergelijking met alternatieve draadloze methoden.

Om de activiteit van een menselijk brein, dat uit miljarden neuronen bestaat, effectief na te bootsen, zou een draadloos implantaat echter dataoverdrachtsnelheden van tientallen megabytes per seconde moeten halen. Hoewel geen enkele huidige technologie dit in de hersenen kan bereiken, vertonen elektro-quasi statische signalen het meeste potentieel om dit doel te bereiken. “Er is geen ontkomen aan dat mensen worden versterkt door machines en dat machines ons leven voortdurend veranderen”, zegt Sen. “Maar ons onderzoek toont aan dat het mogelijk is dat deze machines je kunnen helpen zonder dat je constant naar een scherm hoeft te kijken”.

Zeg maar dag tegen je geld 

Hoewel we in de loop der jaren onze afhankelijkheid van contante betalingen aanzienlijk hebben verminderd, blijven moderne betaaloplossingen net zo kwetsbaar voor diefstal.

Een van de meest besproken zorgen in de moderne samenleving is diefstal. De voortdurende angst om onze portefeuilles, creditcards of mobiele apparaten te verliezen, kan een belangrijke bron van stress en angst zijn. Traditionele betaalmethoden zoals contant geld en creditcards zijn weliswaar handig, maar van nature kwetsbaar. Ze kunnen gemakkelijk worden gestolen, gedupliceerd of gecompromitteerd, waardoor we blootstaan aan financieel verlies en identiteitsdiefstal.

Maar zelfs moderne digitale betaaloplossingen, zoals mobiele portemonnees, zijn niet immuun voor beveiligingsdreigingen. Deze technologieën zijn afhankelijk van externe apparaten zoals smartphones of wearables, die net als elk ander stuk technologie verloren, gestolen of gehackt kunnen worden. Als gevolg hiervan zijn veel mensen op zoek naar alternatieve betaalmethoden die een hoger niveau van veiligheid en gemoedsrust kunnen bieden in een steeds onzekerdere wereld. Een van de meest geduchte oplossingen kan nog gevonden – of liever gezegd, ingebracht – worden onder onze huid.

“De stappen die we vandaag zetten, bepalen onze toekomst, die onlosmakelijk verbonden is met innovatieve technologie die langzaam onze dagelijkse realiteit wordt.”

Wojtek Paprota, oprichter en CEO, Walletmor

Een nieuwe implantaat laat je betalen met de zwaai van je hand

Het biotechnologiebedrijf Walletmoor heeft een implantaat ontwikkeld waarmee gebruikers met een eenvoudige zwaai van hun hand kunnen betalen voor hun aankopen.

Een nieuw betaalimplantaat ontwikkeld door het biotechnologiebedrijf Walletmoor pakt dit probleem aan door een veiliger en handiger alternatief te bieden voor traditionele betaalmethoden. Het apparaat gebruikt Near Field Communication (NFC) om veilige contactloze transacties mogelijk te maken die met een simpele zwaai van de hand kunnen worden uitgevoerd. “Het implantaat kan worden gebruikt om te betalen voor een drankje op het strand in Rio, een koffie in New York, een knipbeurt in Parijs – of bij je lokale supermarkt”, zegt Wojtek Paprota, oprichter en CEO van Walletmor. Het apparaatje is ongeveer zo groot als een kleine veiligheidsspeld en slechts een halve millimeter dik en kan discreet overal onder de huid worden geplaatst, waarbij de handpalm de meest praktische plek is.

Door betaalmogelijkheden te integreren in een vrijwel onzichtbaar implantaat, krijg je de gemoedsrust dat je betaalmiddel onlosmakelijk verbonden is met jou als persoon, niet gevoelig voor diefstal en duplicatie van gevoelige financiële gegevens. Het bedrijf werkt ook aan het uitbreiden van de functionaliteiten van het implantaat door een gebruiksvriendelijk platform te ontwikkelen waarmee je niet alleen je financiële activiteiten kunt beheren, maar ook deuren kunt openen, openbaar vervoer kunt gebruiken en zelfs persoonlijke visitekaartjes informatie kunt opslaan.

Naast financiële toepassingen onderzoekt het bedrijf ook de mogelijkheid om het implantaat te gebruiken voor het opslaan van essentiële medische informatie. Dit kan helpen om protocollen voor spoedeisende hulp opnieuw te definiëren, waardoor cruciale gezondheidsinformatie onmiddellijk toegankelijk wordt en de resultaten voor patiënten verbeteren. “De stappen die we vandaag zetten, bepalen onze toekomst, die onlosmakelijk verbonden is met innovatieve technologie die langzaam onze dagelijkse realiteit wordt”, benadrukt Papota. De Nederlandse futurist Richard van Hooijdonk heeft een grote stap gezet naar deze toekomst, met niet één maar twee chips in zijn handen die al vergelijkbare functionaliteiten bieden.

“Hoeveel zijn we bereid te betalen voor het gemak?” vraagt ze. “Waar trekken we de grens als het gaat om privacy en beveiliging?” “Wie gaat de kritieke infrastructuur en de mensen die er deel van uitmaken beschermen?”

Theodora Lau, auteur en mede-oprichter van Unconventional Ventures

De onzichtbare interface

Het Internet of Bodies belooft de manier waarop we met onze omgeving omgaan opnieuw te definiëren, maar er blijven enkele privacy- en beveiligingsrisico’s bestaan.

Als en zodra het Internet of Bodies een normaal onderdeel van de moderne samenleving wordt, zou het de essentie van menselijke interactie wel eens opnieuw kunnen definiëren. Een eenvoudig gebaar, zoals een zwaai van de hand, zou een reeks acties in gang kunnen zetten – de voordeur van je huis gaat van het slot, de lichten gaan aan en je favoriete muziek begint te spelen, allemaal perfect gesynchroniseerd met je aankomst. Op het werk zou samenwerken met collega’s een hele nieuwe betekenis kunnen krijgen, waarbij een subtiele verandering in je blik of een specifiek denkpatroon complexe ideeën zou kunnen delen, zonder dat verbale communicatie nodig is. De technologie zou zelfs de manier waarop we reizen kunnen transformeren, waarbij je lichaam functioneert als een universeel paspoort en instapkaart.

Hoewel niet iedereen enthousiast is over het idee om een chip in hun lichaam te implanteren, lijkt het erop dat heel wat mensen – 51% om precies te zijn – er open voor staan, zo blijkt uit een enquête uit 2021 onder 4.000 mensen uit het VK en de EU. Ondanks hun bereidheid om het idee te overwegen, uitten een groot deel van de respondenten ook bezorgdheid over de veiligheid en de indringendheid van het implantatieproces.

Theodora Lau, een fintech-expert, beschrijft geïmplanteerde betaalchips als een natuurlijke “uitbreiding van het Internet of Things” en benadrukt het gemak dat ze zouden kunnen bieden. Toch stelt ze ook kritische vragen over de balans tussen het verhoogde gemak en de bijbehorende privacy- en beveiligingsrisico’s, vooral naarmate ingebedde chips meer uitgebreide persoonlijke informatie gaan bevatten.

“Hoeveel zijn we bereid te betalen voor het gemak?” vraagt ze. “Waar trekken we de grens als het gaat om privacy en beveiliging?” “Wie gaat de kritieke infrastructuur en de mensen die er deel van uitmaken beschermen?” Deze gedachten worden gedeeld door Nada Kakabadse, hoogleraar beleid, bestuur en ethiek aan de Universiteit van Reading, die waarschuwt voor een donkerder aspect van deze technologie dat kan worden misbruikt voor controle en onderdrukking, waardoor een select groepje profiteert ten koste van de massa.

Geleerde lessen

Als er één ding is dat we uit dit artikel kunnen leren, is het dat de grens tussen ons fysieke en digitale zelf op den duur zal vervagen. Het Internet of Bodies is een boeiend concept dat verbeteringen van onze levenskwaliteit belooft die bijna ongelooflijk zijn. Ergens in de niet al te verre toekomst zouden we ons hele leven kunnen beheren via eenvoudige microgebaren en gedachten.

• Wi-R-technologie zou ons lichaam kunnen veranderen in een kanaal voor gegevensoverdracht, waardoor slimme apparaten verbinding kunnen maken met in-body apparaten zoals pacemakers.
• Hersenimplantaten die elektro-quasi statische signalen gebruiken, zouden ons in staat kunnen stellen de technologie om ons heen met onze gedachten te besturen.
• Contactloos betalen wordt binnenkort misschien mogelijk: niet met onze telefoon, maar met onze vingerafdruk of andere biometrische gegevens.
• Onder de huid geïmplanteerde RFID-chips met onze medische gegevens kunnen het verschil betekenen tussen leven en dood – en ze zijn nu al beschikbaar.
• Sommige experts waarschuwen voor de gevolgen van het Internet of Bodies voor privacy en beveiliging, en eisen dat er sterke cyberbeveiligingprotocollen worden opgesteld.

Het integreren van technologie in ons wezen – letterlijk – roept belangrijke ethische vragen op over privacy, beveiliging en persoonlijke autonomie. Zijn we er klaar voor om een leven te omarmen waarin ons lichaam niet alleen een biologische entiteit is, maar ook deel uitmaakt van een uitgebreid digitaal netwerk?