- AI maakt stranden veiliger voor zwemmers
- AI-gestuurde hulplijn biedt mensen met psychische problemen de juiste hulp
- AI-drones sporen vermiste personen op
- AI-apparaat redt het leven van zwangere vrouwen
- AI zorgt voor snelle detectie van landmijnen in Oekraïne
Kunstmatige intelligentie (AI) is de laatste jaren onderwerp van veel debat en controverse geweest. Vaak gaat het hierbij om de potentiële negatieve gevolgen van AI, zoals banenverlies in verschillende sectoren. Sommigen zijn bovendien van mening dat AI een existentiële bedreiging voor de mensheid vormt en schetsen een somber beeld van een toekomst die gedomineerd wordt door machines. Dit beperkte perspectief doet echter geen recht aan het enorme potentieel van AI. Deze technologie kan namelijk ook een enorme positieve impact op onze wereld hebben en het leven van vele mensen verbeteren. Ondanks de bezwaren van critici, kan AI hele sectoren ingrijpend veranderen, processen efficiënter maken en oplossingen bieden voor ingewikkelde problemen oplossen waar de maatschappij al jarenlang mee worstelt. De mogelijkheden en toepassingen zijn eindeloos — van de gezondheidszorg en het onderwijs tot natuurbehoud en rampenbestrijding en alles daar tussenin. Door slim gebruik te maken van technieken als machine learning, deep neural networks en andere innovatieve technologieën, kunnen we tot nieuwe oplossingen komen. Denk aan manieren om ziektes te voorkomen, risico’s te verkleinen en zelfs levens te redden.
AI maakt stranden veiliger voor zwemmers
Stel je voor: je bent lekker aan het zwemmen in de zee, zonder dat je doorhebt dat een gevaarlijke stroming je langzaam maar zeker van de kust wegtrekt. Opeens schiet een strandwacht in actie, gealarmeerd door een hypermodern AI-systeem dat direct opgemerkt heeft dat je in gevaar bent. Dankzij deze levensreddende technologie word je snel gered en veilig teruggebracht en kon een potentieel dramatische afloop voorkomen worden. Dit systeem bestaat echt. Het is door professor Alex Pang en zijn collega’s van de University of California Santa Cruz ontwikkeld om onze kustgebieden veiliger te maken. Riptides — of muistromen — die vanaf de kust vaak onzichtbaar zijn, zijn verantwoordelijk voor maar liefst 80 procent van de reddingsacties door strandwachten. Deze gevaarlijke stromingen kunnen uit het niets opduiken en zelfs de sterkste zwemmers meesleuren naar diep water, waar ze zo uitgeput kunnen raken dat ze verdrinken. Maar dankzij Pangs AI-gestuurde riptide-detector behoren zulke incidenten binnenkort misschien wel tot het verleden.
Door hun systeem te trainen met talloze foto’s van muistromen, heeft Pangs team een machine learning-model ontwikkeld dat deze gevaarlijke stromingen in live videobeelden kan herkennen. Als de technologie eenmaal foutloos werkt, kan deze in een landelijk netwerk van camera’s geïntegreerd worden, die de stranden vervolgens continu in de gaten houden en de strandwachten waarschuwen zodra er een muistroom in de buurt van zwemmers gedetecteerd wordt. “De bedoeling is dat het systeem alleen waarschuwingen naar de strandwachten stuurt als er mensen in de mui worden gesignaleerd. Zo nodig kan het systeem ook onderscheid maken tussen zwemmers en surfers”, aldus Pang. Maar de mogelijke toepassingen houden daar niet op. Pang ziet ook wel iets in een smartphone-app die muistromen kan detecteren, zelfs als je op een strand bent zonder internetverbinding. Je hoeft alleen maar een video van het water op te nemen die je vervolgens door de app kunt laten analyseren. Die waarschuwt je dan voor eventuele gevaren. Tegelijkertijd draag je bij aan een groeiende hoeveelheid data die de nauwkeurigheid van het detectiesysteem na verloop van tijd verbetert.
“Meestal kan de AI op basis van drie vragen al beslissen of een beller met een menselijke hulpverlener moet worden doorverbonden”.
Thomas Noermark, hoofd van het Global Innovation Team bij NTT DATA Business Solutions
AI-gestuurde hulplijn biedt mensen met psychische problemen de juiste hulp
Als het leven overweldigend aanvoelt en de gedachte om er een eind aan te maken steeds meer overheerst, is er toch nog hoop. De toegewijde medewerkers van de hulplijn zelfdodingspreventie van Frankfurt University Hospital bieden een reddingslijn voor mensen op de rand van wanhoop. Deze getrainde professionals hebben de cruciale taak om ervoor te zorgen dat mensen in crisis zich weer veilig voelen en moedigen hen aan om voor het leven te kiezen in plaats van de dood. Maar het valt niet mee om de mensen te bereiken die echt hulp nodig hebben. Dit komt vooral vanwege het grote aantal oproepen van mensen die weliswaar in nood verkeren maar geen zelfdoding overwegen. Thomas Noermark, hoofd van het Global Innovation Team bij NTT DATA Business Solutions, heeft de uitdagingen van de hulplijn van dichtbij meegemaakt. “Sommige mensen bellen de hulplijn omdat hun hond net is overleden of omdat hun kinderen niet naar hen luisteren. Soms zijn het docenten die een hele stressvolle dag hebben gehad”, legt hij uit. Deze gesprekken zijn natuurlijk belangrijk, maar nemen kostbare tijd in beslag waardoor je mensen die direct gevaar lopen niet te woord kunt staan.
Om ervoor te zorgen dat de hulp bij mensen terechtkomt die het echt urgent nodig hebben, heeft Normark een AI-systeem ontwikkeld dat als het ware als een eerste verdedigingslinie fungeert. Het kan bellers die een hoog risico lopen op zelfdoding snel identificeren. Zo hoeven wanhopige mensen niet langer te wachten terwijl hun hulpkreten verloren gaan in een zee van minder urgente oproepen. In plaats daarvan worden ze door een meelevende AI-stem begroet, die hen een paar gerichte vragen stelt om de ernst van hun situatie te bepalen. Mensen bij wie het vermoeden van direct gevaar bestaat, worden meteen met een menselijke hulpverlener doorverbonden voor de ondersteuning die ze zo hard nodig hebben. “Meestal kan de AI op basis van drie vragen al beslissen of een beller met een menselijke hulpverlener moet worden doorverbonden”, zegt Noermark. Deze AI-gestuurde aanpak kan een enorm positieve impact hebben. Ten eerste kan het bereik van de hulplijn hiermee flink uitgebreid worden — zoals van een regionale dienst naar een landelijke voorziening. Daarnaast kan zo’n hulplijn ook een voorbeeld zijn voor soortgelijke preventieorganisaties wereldwijd en kan het de manier waarop we met geestelijke gezondheidscrises omgaan veranderen. Maar voordat dit werkelijkheid kan worden, moeten er eerst wel een aantal obstakels overwonnen worden.
In eerste instantie hoopten Noermark en zijn team de AI met opnamen van echte gesprekken te kunnen trainen, maar dit bleek vanwege de overwegingen rond gegevensbescherming niet haalbaar. Ze lieten zich hierdoor niet ontmoedigen en ontwikkelden in plaats daarvan een reeks rollenspellen in allerlei verschillende scenario’s. Deze simulaties werden uitgevoerd, opgenomen en gebruikt om de AI zo te trainen dat het suïcidale bellers in gecontroleerde settings goed kan identificeren. Maar in zulke gevoelige situaties is nauwkeurigheid natuurlijk letterlijk van levensbelang. Als de AI er niet in slaagt om een suïcidale beller te herkennen, zijn de gevolgen niet te overzien. “Het zou verschrikkelijk zijn als iemand zichzelf na het bellen van de hulplijn alsnog van het leven zou beroven en de nabestaanden onze AI daarvoor verantwoordelijk zouden stellen”, vertelt Noermark. Hoewel geen enkel systeem — menselijk of kunstmatig — ooit perfect kan zijn, is zijn team vastbesloten fouten tot een absoluut minimum te beperken. “We willen en moeten met harde cijfers kunnen bewijzen dat er meer suïcidale bellers zijn doorverbonden met een hulpverlener sinds we onze AI-technologie in gebruik hebben genomen”, voegt hij eraan toe.
AI-drones sporen vermiste personen op
Als iemand die je liefhebt vermist raakt, is dat een ware nachtmerrie. De onzekerheid, de machteloosheid en het wanhopige verlangen naar een teken van leven kunnen slopend zijn. In Spanje is dit een extra hartverscheurende realiteit: bijna de helft van alle vermiste 70-plussers lijdt namelijk aan de ziekte van Alzheimer. Het idee dat een ouder familielid, wiens herinneringen langzaam worden uitgewist door deze vreselijke aandoening, ergens verdwaald en alleen rondloopt, is verschrikkelijk. Maar het zijn niet alleen Alzheimer-patiënten die risico lopen. Of het nu gaat om verdwaalde wandelaars in natuurgebieden of slachtoffers van natuurrampen, de noodzaak van snelle en effectieve zoek- en reddingsacties was nog nooit zo groot. En hier komt DroneFinder in beeld.
DroneFinder is ontwikkeld door Aeromedia, Indra en ITG. Deze innovatieve oplossing combineert drones met kunstmatige intelligentie om in recordtijd enorme gebieden te scannen. Het systeem analyseert beelden van zowel gewone als thermische camera’s om de locatie van vermisten te bepalen. Het systeem is zo geavanceerd dat het zelfs de elektronische apparaten die de vermiste persoon bij zich draagt kan detecteren, zoals een smartwatch of polsbandje. Deze informatie wordt onmiddellijk doorgegeven aan de hulpdiensten, zodat ze hun inzet en middelen kunnen richten op waar dat het hardst nodig is. Bij elke vermissingszaak is het natuurlijk een race tegen de klok, maar vooral bij mensen met cognitieve stoornissen, neurodegeneratieve ziekten of een beperking telt elke seconde.
De eerste 48 uur maken vaak het verschil tussen een gelukkig weerzien of een hartverscheurend verlies. In deze kritieke uren kan DroneFinder vermisten razendsnel opsporen, wat voor families die het ondenkbare meemaken hoopgevend is. Tijdens verschillende pilots in uiteenlopende omgevingen — van stedelijke gebieden tot afgelegen locaties aan de kust — heeft het systeem zijn waarde al bewezen. In samenwerking met het Galicische Noodagentschap (AXEGA) en leden van de Staatsveiligheidstroepen is DroneFinder inmiddels bij 11 zoek- en reddingsmissies ingezet. De volgende stap is om deze levensreddende technologie in de bestaande systemen van openbare hulpdiensten, gezondheidsorganisaties en wetshandhavingsinstanties te integreren, zodat het in cruciale situaties, waar razendsnel gereageerd moet worden, direct beschikbaar is.
“Ons doel is simpel: zorgverleners op tijd waarschuwen als een vrouw op het punt staat heftig te gaan bloeden. Zo kunnen ze paraat staan met de juiste medicatie, apparatuur en preventieve maatregelen”.
Tara Croft, CEO van Baymator
AI-gestuurd apparaat redt het leven van zwangere vrouwen
De geboorte van een kind hoort een vreugdevol moment te zijn. Maar voor veel te veel moeders wereldwijd gaat deze bijzondere gebeurtenis gepaard met onvoorstelbare risico’s. Zo zijn de cijfers rond moedersterfte in de VS bijvoorbeeld schrikbarend gestegen. Moeders hebben nu 2,4 keer meer kans om te overlijden dan 30 jaar geleden. Op wereldschaal is de situatie zo mogelijk nog zorgwekkender. Ook worden er elk jaar maar liefst 2,6 miljoen baby’s doodgeboren. Een van de meest alarmerende complicaties is een bloeding na de bevalling, ook wel postpartumbloeding of hemorrhagia postpartum (HPP) genoemd. Hierbij kan overmatig bloedverlies na de geboorte in korte tijd levensbedreigend worden. Om de zeven minuten sterft ergens ter wereld een moeder aan de gevolgen van HPP. Zelfs als een moeder het overleeft, kan ze te maken krijgen met ingrijpende lichamelijke en emotionele gevolgen. Bij drie op de honderd bevallingen krijgen moeders met deze aandoening te maken.
Het is schokkend dat de manier waarop we de gezondheid van moeder en kind tijdens de bevalling monitoren — ondanks alle vooruitgang in de medische technologie — al zestig jaar nauwelijks is veranderd. Artsen en verloskundigen moeten het nog steeds doen met dezelfde basisgegevens: de hartslag van de moeder, de hartslag van de baby en het patroon van de weeën. Daardoor staan ze machteloos als het gaat om het voorspellen of voorkomen van een postpartumbloeding. Ze kunnen alleen maar toekijken terwijl de klok genadeloos doortikt. Juist in situaties waarin elke seconde telt, is het ontbreken van een vroeg waarschuwingssysteem een ernstige tekortkoming. Maar één vrouw, Dr. Sarah McDonald, weigert zich hierbij neer te leggen. Gedreven door haar wens om levens te redden, ontwikkelde ze Oli. Dit draagbare apparaatje maakt gebruik van geavanceerde sensoren en kunstmatige intelligentie om tijdens de bevalling, lang voordat er zichtbaar bloedverlies optreedt, de waarschuwingssignalen van HPP op te pikken.
“Ons doel is simpel: zorgverleners op tijd waarschuwen als een vrouw op het punt staat heftig te gaan bloeden. Zo kunnen ze paraat staan met de juiste medicatie, apparatuur en preventieve maatregelen”, vertelt Tara Croft, de CEO van Baymator, het Australische bedrijf achter Oli. Dit apparaat kan artsen en verpleegkundigen een uur vóór de bevalling waarschuwen als er enig risico bestaat op een postpartumbloeding. Oli is de eerste en enige methode die vrouwen met een hoog risico op HPP al vóór de bevalling kan identificeren. Daarmee biedt het hoop op een toekomst waarin spoedoperaties om de baarmoeder te verwijderen — en het bijbehorende trauma — voorkomen kunnen worden. “We willen dit cruciale onderdeel van de zorg dat tot nu toe altijd onderbelicht is gebleven — zwangerschap en bevalling — volledig hervormen. Op die manier kunnen we veel leed besparen en zowel lichamelijke als mentale gezondheidsproblemen op de lange termijn helpen voorkomen”, aldus Croft. De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) ziet ook in dat Oli letterlijk van levensbelang is. De organisatie heeft het apparaat dan ook als ‘baanbrekend’ bestempeld, waardoor het in 2025 in de VS en Australië al op de markt kan komen.
AI zorgt voor snelle detectie van landmijnen in Oekraïne
Nog lang nadat een oorlog is afgelopen kunnen landmijnen en andere onontplofte explosieven een dodelijk gevaar blijven vormen voor onschuldige mensen. De cijfers zijn schokkend: dagelijks maken landmijnen wereldwijd 10 tot 15 slachtoffers, waarvan meer dan de helft kinderen. Ooit bruisende gebieden veranderen door landmijnen in levensgevaarlijke zones — een soort niemandsland. Dit maakt het voor mensen die gedwongen waren hun huis te ontvluchten, haast onmogelijk om veilig terug te keren en hun gemeenschappen weer op te bouwen. Om dit urgente humanitaire probleem aan te pakken, heeft het Internationale Rode Kruis de handen ineengeslagen met Japanse experts en technologiegigant NEC. Samen willen ze de opsporing en opruiming van deze levensgevaarlijke explosieven versnellen. In een driejarig samenwerkingsverband gaat het Rode Kruis een innovatief systeem gebruiken met drones en kunstmatige intelligentie. Die maken beelden van de omgeving en sporen achtergebleven landmijnen en bommen in door oorlog verwoeste regio’s op.
Volgens Mirjana Spoljaric, de voorzitter van het Rode Kruis, zal dit systeem in landen als Ethiopië en Oekraïne van onschatbare waarde zijn, waar veel burgers door dit soort explosieven om het leven komen. Erik Tollefsen, hoofd van de afdeling Weapon Contamination van het Rode Kruis, benadrukt hoe enorm efficiënt deze nieuwe aanpak is. “In één dag kan de vliegende machine het werk doen waar explosievenspeurhonden zes maanden over doen”, zegt hij. “Een ontmijner spoort op een dag een oppervlakte van ongeveer 50 vierkante meter af — maar een drone kan ditzelfde werk in vier vluchten doen — en dan in een gebied van 100.000 vierkante meter”. De drones hebben infraroodcamera’s en kunnen zelfs vanuit de lucht gedetailleerde beelden maken van landmijnen die onder de grond liggen. Ontmijning is cruciaal om een samenleving na een oorlog weer op de rails te krijgen. Pas als mensen weer veilig naar huis kunnen, hun akkers weer kunnen bewerken en kinderen weer zorgeloos naar school kunnen gaan, kan het herstelproces echt beginnen. En juist daarin kunnen drones een belangrijke rol spelen. Met hun geavanceerde technologie maken ze het ontmijningsproces een stuk efficiënter en veiliger.
Een laatste overweging
AI wordt op steeds meer manieren ingezet om mensenlevens te verbeteren. Neem de stranden van de VS, waar AI-drones worden gebruikt om zwemmers te waarschuwen voor riptides. Of kijk naar (voormalige) oorlogsgebieden, waar AI-drones ingezet worden om landmijnen op te sporen en onschadelijk te maken. Dit zijn maar twee voorbeelden, maar AI heeft de potentie om op nog veel meer vlakken belangrijk verschil te maken. Door slimme koppen uit verschillende vakgebieden — van techneuten tot hulpverleners — samen te brengen, kunnen we ervoor zorgen dat AI kan bijdragen aan een wereld waarin we veiliger, gezonder en met meer begrip voor elkaar leven. Natuurlijk brengt het gebruik van deze krachtige tools ook verantwoordelijkheden met zich mee. We zullen als samenleving keuzes moeten maken over hoe we AI inzetten. Gebruiken we het om mensen te verbinden en de meest kwetsbaren te helpen? Of laten we het een middel worden dat verdeeldheid en conflict aanwakkert? Hoe we met AI omgaan, zal mede bepalen hoe onze toekomst eruitziet. Het is aan ons allen om hier een weg in te vinden — met concrete acties en weloverwogen keuzes.
